Πριν μερικές μέρες έλαβα ένα μήνυμα.
« Η ημέρα των δικαιωμάτων της γυναίκας πέρασε αλλά […] θέλετε να γράψουμε κάτι για τις ηρωίδες μας; Όχι μόνο τις λογοτεχνικές […] »
Το σκεφτόμουνα χθες, επιστρέφοντας σπίτι, βαδίζοντας πάνω σε μεγάλες ποσότητες από χαλίκι. Τις λογοτεχνικές τις απέκλεισα από τα πρώτα βήματα. Την πρώτη που μου ήρθε στο μυαλό την τιμώ δεόντως αλλαχού, τη δεύτερη θα τη βρίσκατε υπερβολικά μελό, ενώ η τρίτη ήταν η φόνισσα.
Καμία σχέση μεταξύ τους, εκ πρώτης όψης. Η μία ζούσε σε φουτουριστικό περιβάλλον όπου έπαιρνε συνειδητές [πολιτικές] αποφάσεις, η δεύτερη σε φτωχό χωριό της Ασίας όπου δεν είχε κανέναν έλεγχο της ζωής της και η τρίτη στην Ελλάδα του προ-περασμένου αιώνα, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο όχι μόνο της δικής της ζωής αλλά και ξένων, δια της υπέρτατης βίας.
Κι όμως διαθέτουν ένα κοινό γνώρισμα: είναι όλες αντι-ηρωίδες. Είναι εκείνο το « πρόσεξε μην γίνεις έτσι! » που, δεν στο λένε απαραιτήτως όταν μεγαλώνεις, αλλά σίγουρα το εννοούν. Είναι « λεπρές που θέλουν χάδια, μυαλά σακατεμένα, κατατρεγμένες που αγκαλιάζουνε σκοτάδια ». Υποφέρουν. Κάνουν επιλογές που θα [τους] προκαλέσουν ακόμα μεγαλύτερο πόνο. Και, νομοτελειακά, πληρώνουν τις συνέπειες.
Θυμήθηκα ένα κείμενο που είχα γράψει παλιότερα, για μία αντι-ηρωίδα της καθημερινότητάς μου. Αυτή, η καθόλου λογοτεχνική [αντί-]ηρωίδα, ταιριάζει καλύτερα σε αυτό το « αφιέρωμα » επειδή ενσαρκώνει την Ελληνίδα προλετάρια. Είναι εκείνη την προσοχή της οποίας αναζητούν όλοι, συνήθως χωρίς να μπαίνουν στον κόπο να σκεφτούν πώς είναι η ζωή της.
Όλες οι επιχειρήσεις θέλουν να την έχουν πελάτισσα: η τράπεζα θέλει να της πουλήσει δάνειο, η εκκλησία θέλει να της πουλήσει ενοχές, οι πολιτικές παρατάξεις θέλουν να τους εμπιστεύεται [ή έστω, να καταφεύγει σε αυτούς επειδή δεν εμπιστεύεται όλους τους άλλους].
Ταυτόχρονα, η οικογένειά της συναγωνίζεται με το αφεντικό της για να ρουφήξει όλη της την ενέργεια, ενώ οι πελάτες της – συχνά νέοι σε ηλικία και αφελείς – θέλουν να θυμάται ποια σως και ποια σαλάτα βάζουν στο αγαπημένο τους σάντουιτς χωρίς να σκέφτονται ποτέ ότι περνάει τουλάχιστον 8 ώρες τη μέρα όρθια για να τους εξυπηρετεί.
Στις γυναίκες δεν αρέσει να τις θεωρούν άσχημες. Ακόμα και οι λιγότερο προικισμένες από τη φύση (ποια να αναφέρω τώρα; … τη Γεωργία Βασιλειάδου;) θεωρούν μέσα τους πως έχουν κάτι όμορφο πάνω τους, κάποια χάρη, που ίσως δεν εκτιμά το πλήθος.
Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα πλέον “ευαίσθητα” σημεία για μία γυναίκα, είναι το βάρος της. Και η ηλικία βεβαίως, αλλά το βάρος ακόμα περισσότερο, γιατί είναι διαχρονικό και δεν είναι αναπόφευκτο.
Από αυτή την αδυναμία τους (μας) πηγάζουν και όλα αυτά τα ινστιντούτα ομορφιάς. Η ματαιοδοξία των γυναικών, προσφέρει εύκολο κέρδος σε όποιον μπορεί να το εισπράξει.
Το χειρότερο όμως που μπορεί να συμβεί σε μία γυναίκα [αγάπη μου, κλείσε τα μάτια σου!] είναι να της πει ο σύντροφός της ότι πάχυνε. Εκεί, επί τόπου, της αφαιρεί 10 χρόνια ζωής.
Εξίσου επίπονο, όταν επαναλαμβάνεται συχνά, είναι το να το λέει το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον. Ή οι συνάδελφοι, το χονδροειδές αφεντικό κλπ. Αρκετές γυναίκες είναι αναγκασμένες να υποστούν αυτό το μαρτύριο από τον περίγυρό τους, και χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν, βυθίζονται στην κατάθλιψη.
Βέβαια, για να είμαστε και λίγο ρεαλιστές, ορισμένες είναι πιο “αναίσθητες” από άλλες. Ανταποδίδουν άμεσα τα πυρά των συγγενών / συναδέλφων με αντίστοιχα κοπλιμέντα (π.χ. “κι εσένα έπεσε το μαλλί σου αλλά δεν το κάνω θέμα!”). Προφανής μηχανισμός άμυνας μέσω αντεπίθεσης.
Με τον καιρό, γεμίζουν πικρία και φθόνο: σχολιάζουν τους πάντες και ψάχνουν να βρουν αρνητικά πάνω στον κάθε ένα, για να αισθανθούν λίγο καλύτερα: “Μπορεί εγώ να έχω μερικά κιλά παραπάνω, αλλά την Τασία την κερατώνει ο άντρας της!” … ή “Μπορεί εμένα να μη με κοιτάζει πλέον με λαγνεία ο άντρας μου, αλλά η Μαίρη έχει άβαφτο το μαλλί της και φαίνεται η γκρι ρίζα! Πού πας έτσι, χρυσή μου;!” … για να μην αναφέρω κακίες που αφορούν τα παιδιά (“Αυτό το κοριτσάκι της Σούλας, δεν είναι λίγο … κακάσχημο;”).
Ακόμα κι όταν σε συγχαρούν για κάτι “Α, πήρατε καινούριο αμάξι; Μπράβο! Καλοτάξιδο!” βλέπεις στο μάτι τους ότι εκείνη τη στιγμή σε φαντάζονται να κρέμεσαι από την πόρτα, πάνω από έναν γκρεμό … σαν κάτι Βραζιλιάνικες σειρές που παρακολουθούν τα μεσημέρια.
Πού τα θυμήθηκα τώρα όλα αυτά;
Πριν από μερικές μέρες, τηλεφώνησα σε ένα μαγαζί για να παραγγείλω κάτι. Επειδή δεν γνώριζα το όνομα της πωλήτριας με την οποία είχα μιλήσει, προσπάθησα να την περιγράψω. Είπα λοιπόν “Μήπως είναι εκεί η ξανθιά κοπέλα που …”
Θα έλεγα “που είχε βάρδια εκείνο το απόγευμα”. Δεν πρόλαβα. Με διέκοψε η ίδια.
“Ναι, η χοντρούλα είμαι!”
Επειδή το έχω ακούσει πολλές φορές σε επαγγελματικό χώρο αυτό το “πείραγμα”, μεταξύ συναδέλφων, φαντάστηκα τι ακούει κάθε μέρα για να έχει τόσο χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Για να πάρετε μια ιδέα, είναι στα 27-35, με μερικά παραπάνω κιλά, αλλά στα σωστά σημεία (κοινώς … με ωραία “πιασίματα”) και με βαμμένο ξανθό μαλλί. Το τελευταίο υποθέτω ότι είναι η προσπάθειά της να γίνει πιο επιθυμητή στον σύντροφο. Εντάξει, δεν είναι εντελώς αταίριαστο πάνω της.
Η αλήθεια είναι πως εμένα δεν έχει τολμήσει ποτέ κανείς να με “πειράξει” έτσι, ειδικά σε επαγγελματικό χώρο. Υποθέτω επειδή φοβούνται τι μπινελίκια θα ακούσουν σε απάντηση.
[Πλην της μητέρας μου, που δεν πολυμετράει, γιατί το 80% των μαμάδων γκρινιάζουν στις κόρες τους να προσέχουν να μην παχύνουν! Για να μην πω το 90% …]
Ειλικρινά, τη λυπήθηκα. Μόλις ξεπέρασα το πρώτο σοκ, της απάντησα “Τι λες, κορίτσι μου! Αν είσαι εσύ χοντρούλα, αλίμονο από μας!” …
Δεν ξέρω αν απάλυνα το καθημερινό της μαρτύριο. Το ελπίζω. Κι επειδή ξέρω τον χώρο εργασίας της (και το αφεντικό της) έχω μια υποψία ότι κάνουν συχνές αναφορές στα κιλά της. Οι υπόλοιποι είναι πιο αδύνατοι, ή άντρες. Ο φασισμός και η τρομοκρατία των “αδυνάτων” που όταν μια γυναίκα δεν είναι σαν μοντέλο, πρέπει να υποφέρει.
Τώρα που το σκέφτομαι, πρέπει να αισθάνεται άβολα με το σώμα της. Δεν την έχω δει ποτέ με αυτά τα “ξώκοιλα” που φοράνε οι νεαρές (με τις κοιλιές να περισσεύουν και να χύνονται προς πάσα κατεύθυνση … εξαιρετικά ακαλαίσθητα, σαν υπενθύμιση διαίτας).
Υποθέτω ότι ένα μεγάλο κομμάτι των συνανθρώπων μας, ζει έτσι, για πάντα ανικανοποίητο από τη ζωή του. Τους φταίνε τα κιλά, η εργασία που αντιπαθούν (έως μισούν), οι κακοί συνάδελφοι, τα παιδιά που δεν εξελίσσονται όπως είχαν φανταστεί, το πιεστικό σόι … μερικές φορές το καταπιεστικό έτερον ήμισυ που τους κάνει το βίο αβίωτο, ή ο γιατρός που τους κόβει τις λίγες χαρές στη ζωή … για να μην αναφέρω το χρήμα.
Όταν τη συναντήσεις – διότι, το μόνο σίγουρο είναι πως θα τη συναντήσεις κάπου – να θυμάσαι πως όταν πήγαινε σχολείο, δεν φανταζόταν ότι θα κάνει αυτή τη δουλειά, ότι θα βλαστημάει κάθε πρωί που πρέπει να ξυπνήσει ή ότι θα αναζητά τόσο συχνά παρηγοριά σε κάτι φαγώσιμο.
Κι αν δεν είσαι σίγουρος εάν είναι ευτυχισμένη, υπάρχει ένα σίγουρο κριτήριο: θέλει τα παιδιά της να έχουν την ίδια ζωή;
Στο σημερινό αφιέρωμα « οι ηρωίδες (μου) » συμμετέχουν επίσης:
Οξύ 
18 mars 2013 at 13:35
αχ αυτές οι άθλιες οι μπάρμπι που μας κάνουν δώρο όταν ειμαστε μικρές… δε μας αφήνουν να χαρούμε τις θελκτικές θερμίδες που μας περιτριγυρίζουν τόσο δελεαστικά…
το κείμενό σου μίλησε μέσα μου, να το ξέρεις (κι ας « αστειεύομαι » για τις θερμίδες και τις μπάρμπι)
18 mars 2013 at 18:28
Όταν γεννιόμαστε,κάτι μέσα μας μας λέει πως εκείνη την ώρα γεννήθηκε μια θεά. Βοηθάει και το χέρι από την κούνια! Γιαυτό μην παρεξηγείς την Βασιλειάδου!
Φιλιά!
18 mars 2013 at 20:17
Πόσο εύστοχα θέτεις το θέμα!
Εγκλωβισμένη, ανήσυχη, ανικανοποίητη, ψάχνει!
Ψάχνει να βρει αυτό που της λείπει. Ή τρόπο να αλλάξει αυτό που της φταίει….
Και εύχεσαι να βρει γρήγορα το δρόμο για την αλλαγή της εσωτερικά (γιατί από εκεί ξεκινούν όλα). Κι αν έχει και παιδιά το έχει υποχρέωση! Υποχρέωση για τη δική της ευτυχία πρώτα από όλα και για το πρότυπο που είναι! Ευτυχισμένη δυνατή γυναίκα! Αυτό!
19 mars 2013 at 21:55
Θίγεις και πολύ εύστοχα κατά τη γνώμη μου ενα από τα πολύ βασικά και θεμελιώδη προβλήματα.Σ’ ευχαριστώ γι’αυτό και για το τρόπο που τα γράφεις, νομιζω στο μέλλον θα ανατρέχω σε αυτό σου το ποστ.
20 mars 2013 at 20:32
Ευχαριστώ για τα σχόλια, δεν έχω να προσθέσω κάτι.